Светски ден без тутун 2023 година

Тутунот е еден од најголемите здравствени предизвици со кои се соочува светот денес. Иако сите сме свесни за штетните последици од пушењето, бројот на пушачи продолжува да расте, а здравјето на луѓето страда За да се укаже дека е потребно да се работи на овој проблем, на 31 мај секоја година се одбележува “Светски ден без тутун”.                                                                  

 Пораката за оваа 2023 година е:                                          

Одгледувајте храна, а не тутун. Ни треба храна, а не тутун“              

Глобалната кампања за 2023 година има за цел да ја подигне свеста за алтернативното растително производство и можностите за маркетинг на тутунарите и да ги поттикне да одгледуваат одржливи, хранливи култури. Исто така, ќе има за цел да ги открие напорите на тутунската индустрија да се меша во обидите да се замени одгледувањето  тутун со  одржливи култури, а со тоа да придонесе за глобалната криза со храна.Одгледувањето и производството на тутун ја влошува несигурноста во храната.

Неопходно е мобилизирање на владите да ги прекинат субвенциите за одгледување тутун и да ги канализираат парите во програми за плодоред кои ги поддржуваат земјоделците   да ја префрлат и подобрат безбедноста на храната и исхраната кон поодржливи култури.

Растечката криза со храна е поттикната од конфликти и војни, климатски шокови и економските и социјалните влијанија на пандемијата COVID-19. Структурните причини, како што е изборот на култура, исто така имаат влијание, а погледот во одгледувањето тутун открива како тоа придонесува за зголемена несигурност во храната:

Секоја година ширум светот околу 3,5 милиони хектари земјиште се пренаменува за одгледување тутун. Одгледувањето тутун придонесува и за уништување на шумите од 200.000 хектари годишно.

Одгледувањето тутун е интензивно на ресурси и бара голема употреба на пестициди и ѓубрива, кои придонесуваат за деградација на почвата.
Земјиштето што се користи за одгледување тутун потоа има помал капацитет за одгледување други култури, како што е храната, бидејќи тутунот ја осиромашува плодноста на почвата.
Во споредба со другите земјоделски активности, како што се одгледувањето на пченка, па дури и пасењето на добиток, одгледувањето тутун има многу повеќе деструктивно влијание врз екосистемите, бидејќи земјоделските површини со тутун се повеќе склони кон опустинување.
Секој профит што ќе се добие од тутунот како готовинска култура може да не ја надомести штетата направена за одржливото производство на храна во земјите со низок и среден приход. Наспроти ова, постои итна потреба да се преземат законски мерки за намалување на одгледувањето тутун и да им се помогне на земјоделците да преминат во производството на алтернативни прехранбени култури.
Тутунската индустрија често се прикажува како поборник за егзистенција на тутунарите. Ова е далеку од вистината. Интензивното ракување со инсектициди и токсични хемикалии за време на одгледувањето тутун придонесува многу земјоделци и нивните семејства да страдаат од лошо здравје. Понатаму, неправедните договорни аранжмани со тутунските компании ги одржуваат земјоделците осиромашени, а детскиот труд кој често се вткајува во одгледувањето тутун го попречува правото на образование и претставува кршење на човековите права.
Девет од 10-те најголеми производители на тутун се земји со низок и среден приход, а 4 од нив се дефинирани како земји со ниски приходи со дефицит на храна. Земјиштето што се користи за одгледување тутун би можело поефикасно да се користи за да се постигне целта 2 на Обединетите нации за одржлив развој – нула глад.


Центарот за Јавно Здравје БИТОЛА, преку своите активности ќе придонесе да се подигне свеста на населението,за штетното влијание на пушењето и изложеноста на чад од тутун преку едукација за придобивките од откажувањето од пушење.Тоа ќе го направиме преку нашето Советувалиште за одвикнување од пушењето. Важно ќе биде да нагласиме дека пушењето има долгорочни последици по здравјето и на пушачите и на лицата изложени на чад од тутун (пасивни пушачи).
Зависноста од тутун е препознаена како болест во Меѓународната класификација на болести на СЗО (ICD-10) и Американската психијатриска асоцијација за дијагностика и статистика (DSM-IV). Повеќето пушачи се зависни од тутун до одреден степен, иако степенот на зависност може многу да варира. Под „зависник“ се подразбираат пушачите кога им е потребна цигара без разлика на ситуацијата и кога нивното однесување е условено од содржината на цигарата и не можат да одолеат на пушењето, дури и кога знаат дека тоа може да нанесе штета.
Според Светската здравствена организација (СЗО), тутунот е одговорен за 8 милиони смртни случаи годишно во светот. Кога на тоа ќе се додадат бројни болести како што се рак на белите дробови, срцеви заболувања и хронична опструктивна белодробна болест, јасно е колку е важно да се бориме со овој проблем.

Само една супстанца од тутунот го „врзува“ пушачот за цигара речиси од самиот почеток на пушењето, а тоа е „опасниот“ никотин, постојат критериуми како што е природата на навикнување на чад од тутун.

Неопходно е и по интензивно спроведување  на рестриктивните мерки против пушењето на јавни места.Законодавството кое забранува пушење во затворени простори, како што се ресторани, кафулиња и јавни институции, игра клучна улога во заштитата не само на пушачите, туку и на непушачите од штетните ефекти на чадот од тутунот. Овие мерки промовираат поздрава животна средина и ги поттикнуваат пушачите да размислат за откажување од оваа лоша навика.

Многу пушачи сакаат да се откажат, но им треба поддршка и вистински алатки. Здравствените работници, семејството и пријателите можат да обезбедат поддршка и информации за методите за откажување од пушење, како што се фармакотерапија или психотерапија.

Притисната од агресивниот маркетинг на тутунската индустрија, употребата на тутун се прошири во сите западни земји и брзо се шири низ светот.

Цигарите немаат карактеристики, емоции или припадност на социјална класа. Тие претставуваат тутунски стапчиња, хартија, лепило и токсични хемикалии. Во нив нема ништо корисно за човечкото тело. Цигарите се само лесно достапен производ дизајниран да создава зависност и на крајот да убие половина од неговите редовни корисници.

Значајна активност  на  ЦЈЗ Битола е, преку своето советувалиште, да даде  поддршка и третман на младите луѓе кои се изложени на ризик да станат пушачи.

Превенцијата од пушењето е од витално значење за создавање генерации кои се свесни за штетните ефекти на тутунот и кои се одлучуваат за здрав начин на живот.

Едукацијата за штетните ефекти на чадот од тутунот, кампањите насочени кон охрабрување на младите да останат непушачи и пристапот до информации и ресурси за лекување на зависност од никотин може да обезбедат силна поддршка за оваа цел.

Откажувањето од пушењето може да биде предизвикувачки процес, но со соодветна мотивација и поддршка, можете да успеете. Запомнете дека секој чекор кон откажување од пушење е од голема корист за вашето здравје и здравјето на оние околу вас.

Совети за тоа како лесно да се откажете од пушењето во неколку чекори:

Одлучете се и пронајдете мотивација – Клучниот чекор за да се откажете од пушењето е решеноста и мотивацијата навистина да го сторите тоа. Размислете за сите придобивки од откажувањето од пушење, како што се подобрување на здравјето, заштеда на пари и подобар квалитет на живот.

Барајте поддршка- не мора да бидете сами во овој процес. Разговарајте со семејството, пријателите или здравствените работници за вашата одлука да се откажете од пушењето. Тие можат да обезбедат поддршка, охрабрување и разбирање за време на овој предизвик.

Променете ги навиките- идентификувајте ситуации, активности или средини кои ве поврзуваат со пушењето и обидете се да ги промените. На пример, ако пушите со утринското кафе, можете да се обидете да ја промените вашата рутина и наместо тоа да пиете чај или вода.

Најдете замена за пушењето- Кога ќе почувствувате потреба за пушење, обидете се да најдете поздрава замена. Тоа може да биде гума за џвакање, овошје, зеленчук или некоја друга здрава ужина која ќе ви помогне да ја надминете моменталната криза.

Физичка активност Редовната физичка активност може многу да ви помогне во процесот на откажување од пушење. Вежбањето може да го намали стресот и да ви помогне да се чувствувате подобро.

Издржете ги тешките времињаОчекувајте дека ќе има тешки моменти за време на процесот на откажување од пушење. Размислете за техники за релаксација, како што се длабоко дишење или медитација, кои можат да ви помогнат да ја надминете желбата за пушење.

Не се откажувајте од првиот неуспех- Можно е повремено да попуштите и да запалите цигара. Разберете го како дел од процесот и фокусирајте се на вашата цел. Со секој нов обид станувате посилни и се доближувате до целта.

Откажувањето од пушењето може да биде предизвикувачки процес, но со соодветна мотивација и поддршка, можете да успеете. Запомнете дека секој чекор кон откажување од пушење е од голема корист за вашето здравје и здравјето на оние околу вас.